KLEURRING ONDERZOEK KOKMEEUW (Larus ridibundus) - OVERWINTERAARS

In Amsterdam (1997-2003 en 2006-heden), Arnhem (1996-heden), Belfeld (2010), Den Haag e.o. (2011-heden), Deventer (1996-2005), Groningen (1996-heden), 's-Hertogenbosch (1998-2003), Hilversum (1996-heden), Kampen (1996-2003), Leiden (2011-heden), Maasbracht (2012), Maastricht (2010-heden), Roermond (2010-2011), Utrecht (1996-2003) en Zoetermeer (2011-heden) zijn Kokmeeuwen gekleurringd.

De hoofdvraag bij dit langlopende kleurring onderzoek is: Wat is de overleving en plaatstrouw van de in Nederland overwinterende Kokmeeuwen?

Klik hier voor een uniek overzicht van alle terugmeldingen van door mij, in de winter geringde Kokmeeuwen. Per maand op kaart te bekijken.



Plaatsen waar ik kokmeeuwen heb gekleurringd (blauwe stip: vangst met slagnet):


© Google Maps: markers aanklikbaar, inzoomen, uitzoomen en schuiven is mogelijk


Per winter zijn per stad circa 15 eerste winter vogels en circa 15 adulte vogels gekleurringd. Het kleurringen wordt zo veel mogelijk in de maanden november en december uitgevoerd. Er is in die maanden weinig doortrek en de meeste Kokmeeuwen zijn dan op hun winterbestemming. En, in de laatste wintermaanden, is er dan nog voldoende tijd om de vogels af te lezen.

Naast dit gestandaardiseerde onderzoek zijn er in Limburg in december 2010 te Belfeld en december 2012 te Maasbracht tijdens slagnetvangsten totaal circa 180 Kokmeeuwen gekleurringd. Hiermee is het aantal kleurringen in deze provincie flink toegenomen
Daarnaast wordt verspreid door het land jaarlijk een wisselend aantal Kokmeeuwen met alleen een metalen ring geringd. De grootste aantallen als bijvangst bij het vangen van Stormmeeuwen met het slagnet.
Groningen, 18 januari 2004. © Ana Buren.
Aantallen geringde Kokmeeuwen, niet-broedvogels:
Jaar Metalen ring Kleurring
1994 120 0
1995 273 0
1996 482 92
1997 251 268
1998 277 244
1999 180 204
2000 76 238
2001 267 206
2002 197 196
2003 119 174
2004 103 130
2005 568 109
2006 623 113
2007 793 130
2008 511 106
2009 2496 115
2010  3946 417
Totaal geringd (status 15-01-2010) 11282 2742

Arnhem, 22 december 2007. © Arjan Boxem.
Kijk hier naar een video van de vangst van kok- en stormmeeuwen met slagnet in Zoetermeer op 3 december 2010! (© Benny Middendorp)


Kijk hier naar een uitzending van Vroege Vogels over het door o.a. Frank Majoor vangen en ringen van kok- en stormmeeuwen!

Er zijn meer foto's van het ringen van Kokmeeuwen te bekijken:
Fotogalerij meeuwen ringen te Zoetermeer, 08-01-2010


Fotogalerij meeuwen ringen te Nijmegen, 17-12-2009


Fotogalerij meeuwen ringen bij de Oostersluis te Groningen, 20-12-2009


Fotogalerij meeuwen ringen bij de Oostersluis te Groningen, 08-01-2009 (© Ana Buren)

Fotogalerij meeuwen ringen bij de Benthuizer- en Noordhovense plas in Zoetermeer, 06-01-2009 (© Benny Middendorp)

Gebruikte codes:
Geel (ondertussen vrijwel verbleekt tot wit!) met 2 cijfers en/of letters: 1996-1999
Blauw met 2 cijfers en/of letters: 2000-2003
Rood met 2 cijfers en/of letters: 2004-2010 (de rode ringen uit 2004 en 2005 zijn verbleekt tot vaal rood)
Wit met 2 cijfers en/of letters: 2011-heden (zie foto)
Bij de gele, blauwe en rode ringen staat een . (punt) tussen de twee codes.
En bij de witte ringen staat een - (streepje) tussen de twee codes.
Van de Kokmeeuwen geringd met gele en blauwe ringen zijn zijn er overigens nog maar weinig in leven...
Naast deze twee-code-ringen zijn er in de provincie Limburg Kokmeeuwn gekleurringd met de serie E7AA-E7ZZ en
in Zuid Holland is de serie EAA1-EJZ9 gebruikt


Wit F-M. Arnhem, Musis Sacrum. November 2011 © Frank Majoor.

Naast het gestandaardiseerde ringwerk zijn in de loop der jaren een groot aantal reeds in het buitenland metaal geringde Kokmeeuwen voorzien van een kleurring.

Gebruikte codes:
Wit met 3 letters beginnend met een L:
LAA-LZZ (de overige witte ringen met drie letters zijn in Denemarken door Kjeld Pedersen geringd)
EN
Wit, altijd beginnend met letter E, gevolgd door 1 cijfer en 2 letters of twee letters en 1 cijfer
E8AA-E0ZZ en EEA1-EZZ9

Wit E9UA - Termunterzijl, augustus 2010. © Andre Boven.


Rood HV - Groningen, Noorderplantsoen. © Ana Buren.


Herkomst van de in Nederland overwinterende Kokmeeuwen
De Kokmeeuwen die in Nederland overwinteren broeden voornamelijk in de landen rond de Oostzee.
De hoofdzakelijke trekrichting is van NO naar ZW. Een klein deel komt uit het noorden (Noorwegen) of uit het oosten (Tsjechië en Slowakije) en een enkeling uit het zuidoosten (Hongarije) naar Nederland om te overwinteren.



Ringplaatsen van Kokmeeuwen die als pul zijn geringd en
in de periode november - februari in Hilversum door Frank Majoor zijn waargenomen.


Overwinteringsgebied van de in Nederland broedende Kokmeeuwen
De meeste Nedelandse broedvogels trekken na het broedseizoen snel weg naar het zuiden (België, Frankrijk en Spanje) of naar het zuidwesten (Engeland en Ierland).
Een klein deel vliegt naar het zuidoosten (Italië). Daarnaast is er een klein aantal standvogels die jaarrond in Nederland verblijven.

Verschillende trekstrategieën van Kokmeeuwen
Er zijn kokmeeuwen die jaarlijks vroeg (juli-augustus) vanuit hun broedgebieden in Nederland aankomen (geel 13, Wit LSL en Blauw A6) en kokmeeuwen die jaarlijks laat (oktober-november) aankomen (Geel AH).
In september is er geen aankomst of trek van Kokmeeuwen!
Een deel van de Kokmeeuwn die vroeg aankomen vliegt later (oktober-november) door naar het zuiden (Blauw A6) en Wit LSL) en een ander deel van deze groep blijft de hele winter in Nederland (geel 13).
Circa 30% van de in Nederland overwinterende Kokmeeuwen vliegt bij een strenge vort inval naar het zuiden (Wit LFY).

Plaatstrouw
Veel Kokmeeuwen zijn plaatstrouw aan hun broedplaats en in iets mindere mate ook aan hun overwinteringsgebied.
Het komt echter ook voor dat Kokmeeuwen na vele winters in Nederland te hebben overwinterd opeens elders in Europa gaan overwinteren (wit LZH, Geel VU, geel 3Z en wit LKU).
Daarnaast heb je ook zwervers zonder vaste verblijfplaats (geel H1).

Leuke life histories
Enkele leuke life histories zijn hier te bekijken.

Foto's van waarnemers
Van veel waarnemers ontving ik foto's met de afgelezen Kokmeeuwen, meestal met kleurringen. Bekijk hier de Kokmeeuwen ringen fotogalerij (update17-12-2013 )


© Frank Majoor. Website update 17-12-2013.
E-mail: